هايپوناترميا يك اختلال الكتروليتي شايع است كه به نقض در نسبت سديم به آب بدن برمي گردد. به عبارت ديگر مايعات بدن رقيق شده و تورم سلول ها از كاهش اسمولاليته ي مايع خارج سلولي ناشي مي شود.

هايپوناترميا چطوري روي مي دهد؟

زماني كه مكانيسم تنظيمي ADH مختل مي شود، پيشرفت مي كند. سطح سديم كاهش يافته و شيفت مايع روي مي دهد.

• وقتي محتواي عروق خوني بيشتر آب و كمتر سديم باشد.
• از دست دادن سديم
• احتباس آب(هايپوناترمي رقيق شده)
• دريافت ناكافي سديم

تقسيم بندي هايپو ناترميا

۱)هايپوناترمي هايپوولميك:ميزان از دست رفتن سديم نسبت به آب بيشتر است.علل آن مي تواند كليوي(ديورز اسموتيك) يا غير كليوي(تهوع، استفراغ، اسهال و…) باشد.

۲)هايپوناترمي هايپروولميك: سطوح آب و سديم در خارج سلول افزايش مي يابد ولي ميزان احتباس آب بيشتر تحت تاثير قرار مي گيرد.علل آن شامل:نارسايي قلبي، نارسايي كبدي، سندرم نفروتيك و …

۳)هايپوناترميا ايزوولميك: سطح سديم ممكن است پايين به نظر برسد كه بخاطر افزايش زياد مايع در بدن است.علل آن شامل: كم كاري تيروئيد، نارسايي كليوي، سندرم ترشح نابجاي هورموني و …

در درمان هايپوناترميا چه چيزي را جستجو كنيم؟

علايم ممكن است متناوب باشد و بستگي زيادي به چگونگي سرعت كاهش سطح سديم دارد.

• علايم بيمار اوليه نورولوژيك هستند و بيمار ممكن است دچار سردرد، تهوع و يا كرامپهاي شكمي شود.
• انقباضات ناگهاني عضلاني، لرزش و يا ضعف
• تغييرات در سطح هوشياري
• اگر سطح سديم به كمتر از ۱۱۰ ميلي اكي والان بر ليتر برسد فرد ممكن است به سمت گيجي و كما پيش برود.

علايم بيماران

۱)با كاهش حجم

• پوست خشك، تورگور پوستي ضعيف و غشاهاي موكوسي شكافته شده
• علايم حياتي ضعيف، نبض سريع و كاهش فشار خون(وضعيتي)
• كاهش فشار وريدهاي مركزي و شريان ريوي

۲)با افزايش حجم

• ادم
• افزايش فشارخون، نبض سريع و جهنده
• افزايش فشار وريدهاي مركزي و شريان ريوي

مداخله پرستاري

• كنترل و ثبت علايم حياتي مخصوصا فشارخون و نبض(مراقب افزايش فشارخون وضعيتي و تاكيكاردي باشيم).
• بررسي بيمار از نظر هوشياري، خواب آلودگي، انقباض ناگهاني عضلاني، تشنج و كما
• ميزان ورودوخروج مواد را به دقت اندازه گرفته و ثبت شود.
• بررسي پوست از لحاظ تورگور در پايان هر ۸ ساعت به منظور يافتن هيدراتاسيون
• تجويز مكمل هاي خوراكي در درمان هايپو ناترميا خفيف
• دريافت مايعات ،طبق دستور داده شده، براي درمان هايپوناترمياي رقيق شده
• به چهره بيمار در هنگام تجويز دارو نسبت به بروز علايم دقت شود(تنگي نفس، كراكل، وريدهاي متسع دست يا گردن)

سلول ها در پاسخ به تغييرات محيط اطرافشان مي توانند خود را تغيير دهند. آتروفي يكي از اين پاسخ ها است. در يك تعريف مي توان گفت: كوچك شدن اندازه سلول به دليل كاهش مواد سلولي را آتروفي مي گويند. آتروفي عضله به معني لاغر و ضعيف شدن عضله است. آتروفي عضله مي تواند به دنبال كاهش جريان خون به عضله و يا فلج شدن اعصاب حركتي عضله و يا استفاده نكردن طولاني‌مدت از عضله ايجاد شود.

هنگامي كه تعداد معيني از سلول هاي يك عضو گرفتار شوند، كل عضو يا بافت كوچك مي شود و آتروفي رخ مي دهد، بر اين مطلب بايد تأكيد شود كه اگر چه ممكن است عملكرد سلول هاي آتروفيك كاهش يابد اما اين سلول ها، سلول هاي مرده نيستند.

علل آتروفي 

آتروفي مي تواند علت پاتولوژيك (آسيب شناختي، غيرطبيعي) هم داشته باشد. به عنوان مثال از كاهش خونرساني، تغذيه ناكافي، قطع عصب يك عضله و … مي توان نام برد. يكي از مثال هاي آن زماني است كه عضله كار نكند. به عنوان مثال زمان گچ گرفتن كه به علت كاهش بار كار سلول آتروفي رخ مي دهد.

در كل مي توان به اين علل اشاره كرد

• كاهش باركاري سلول ( مانند بي حركت كردن يك اندام براي بهبود شكستگي)
• از دست دادن عصب دهي
• كاهش خونرساني
• تغذيه ناكافي
• از دست دادن تحريك اندوكرين و فرآيند پيري ( آتروفي ناشي از پيري)

اگر چه بعضي از اين محرك ها ، فيزيولوژيك ( براي مثال از دست دادن تحريك هورموني در دوران يائسگي) و بعضي پاتولوژيك ( مانند از دست دادن عصب ) هستند، ولي تغييرات بنيادي سلول ها مشابه است. اين پديده در واقع، عقب نشيني سلول به يك حجم كوچك تر است كه در آن اندازه، هنوز بتواند امكان ادامه حيات داشته باشد. در اين وضعيت  يك تعادل جديد بين اندازه سلول و كاهش تغذيه ، خونرساني يا تحريك تروفيك برقرار مي شود.

علائم عصبي و عضلاني همراه با آتروفي عضلاني 

• مشكلات تعادل
• اختلال در راه رفتن و افتادن 
• ضعف صورت
• مشكل تدريجي در راه رفتن و صحبت كردن
• از دست دادن حافظه و ضعف اندام 
• ختلال تعادل بدن 
• از دست دادن هماهنگي بين عضلات 
• بي حسي و يا سوزن سوزن شدن دست ها و يا پاها
• عدم تحرك پيشرونده 
• ضعف پيشرونده و بي حسي در پاها

درمان آتروفي عضلاني

نحوه درمان با توجه به علائم و شدت بيماري، متفاوت است:

• به طور مرتب ورزش كردن
• ورزش هاي كششي براي كاهش فشار در عصب
• داروهاي ضد التهاب براي كاهش التهاب و درد
• فيزيوتراپي
• درمان اولتراسوند
• برخي موارد، براي اصلاح انقباض، جراحي لازم مي باشد

جلوگيري از آتروفي عضلاني

با ورزش كردن منظم مي توان جلوي آتروفي عضلاني ناشي از عدم استفاده از عضله را گرفت. پياده روي و شنا از بهترين ورزش ها براي سلامت عضلات مي باشند.غذاهاي پروتئيني را مصرف كنيد. يكي از مهم ترين تركيبات عضله، پروتئين مي باشد. غذاهاي پروتئيني مي توانند از آتروفي عضلاني جلوگيري كنند و يا پيشرفت آتروفي را كند كنند. غذاهاي پروتئيني شامل: آجيل، گوشت ها، تخم مرغ و لبنيات مي باشد.

غذاهاي كم چرب مصرف كنيد.كاهش وزن پيدا كنيد. افزايش وزن باعث بد عملكردن عضلات مي شود.ميوه ها و سبزيجات مصرف كنيد.منيزيم براي درست عمل كردن عضلات مهم است. كدو تنبل، موز، چغندر، اسفناج و ديگر سبزيجات برگ سبز منبع غني از منيزيوم مي باشند.

منشاء تمام انرژي ها خورشيد است كه به صورت انرژي نوراني آشكار مي شود . واكنش هاي شيميايي در گياهان (فتوسنتز) نور را به انرژي شيميايي تبديل مي كند. اين انرژي در گياه ذخيره مي شود . در جاي خود ، ما هم انرژي مورد نيازمان را از راه خوردن گياهان يا حيواناتي كه از گياهان تغذيه مي كنند ، به دست مي آوريم.

مواد مغذي خوراك هاي بلعيده شده پس از طي فرايندهاي لازم ، به صورت كربوهيدرات ها ، چربي ها و پروتئين ها در بدن ذخيره مي شوند. اين سه نوع ماده ي  سوختي اصلي و يا به سخن ديگر سويستراهاي انرژي ، در صورت لزوم در سلول هاي بدن تجزيه شده و انرژي ذخيره شده در خود را آزاد مي كنند. هر سلول داراي فرايندهاي شيميايي است كه سوبستراها را به انرژي تبديل مي كند كه اين انرژي توسط همان سلول و يا ساير سلول هاي بدن مورد استفاده قرار مي گيرد كه به اين فرايند انرژي زيستي مي گويند. تمام واكنش هاي شيميايي كه در بدن رخ مي دهند ، متابوليسم ناميده مي شوند.

چون ، سرانجام تمام انرژي به گرما تبديل مي شود ، پس مي توان مقدار انرژي آزاد شده از واكنش هاي زيستي را بر اساس ميزان گرمايي كه توليد شده محاسبه كنيم. انرژي در دستگاهاي زيستي بر حسب كالري اندازه گيري مي شود. بنا به تعريف ، يك كالري برابر است با مقدار انرژي گرمايي كه دماي يك گرم آب را يك درجه سانتي گراد افزايش مي دهد. يعني دماي آن را از ۵/۱۴ درجه سانتي گراد به ۵/۱۵ درجه سانتي گراد برساند. در مورد انسان ، انرژي برحسب كيلو كالري بيان مي شود ، كه هر كيلو كالري معادل ۱۰۰۰ كالري كوچك است.

بعضي اوقات كه كالري را با" C" بزرگ نشان مي دهند ، منظور همان كيلوكالري است . زيرا كه كيلوكالري از لحاظ فني و علمي صحيح تر است .

مقدار انرژي آزاد هم در داخل سلول ها صرف رشد و ترميم سراسر بدن مي شود. چنين فرايندهايي در هنگام ورزش كردن ، توده ي عضلاني را مي سازد و به ترميم عضلات پس از تمرين يا آسيب ديدگي كمك مي كند. هم چنين ، براي انتقال فعال موادي مانند سديم ، پتاسيم و يون هاي كلسيم از عرض غشاي سلول ها، به انرژي نياز هست. انتقال فعال براي بقاي سلول و حفظ تعادل حياتي بسيار مهم است. ميو فيبريل ها هم بخشي از انرژي توليد شده در بدن را صرف سر خوردن و در هم رفتن تارچه هاي آكتين و ميوزين مي كنند تا عمل عضله و توليد نيرو  امكان پذير شود.

منابع انرژي

انرژي موقعي آزاد مي شود كه پيوندهاي شيميايي شكسته شوند، زيرا اين پيوندها هستند كه عناصر را براي تشكيل ملكول ها به هم وصل مي كنند. مواد غذايي به طور عمده از تركيب كربن ، هيدروژن و ( در صورت وجود پروتئين ) از ازت تشكيل شده اند. پيوندهاي ملكولي كه اين عناصر را در جوار يكديگر نگاه مي دارد ، نسبتا" ضعيف هستند ، به همين دليل وقتي پيوند ها شكسته مي شوند ، انرژي كمي آزاد مي شود.

در نتيجه ، از انرژي مواد عذايي به طور مستقيم براي اعمال سلولي استفاده نمي شود ، بلكه ، انرژي موجود در باندهاي ملكولي مواد غذايي ، در درون سلول ها به صورت شيميايي آزاد شده و سپس به صورت تركيبي بسيار پر انرژي به نام آدنوزين تري فسفات ( ATP) ذخيره مي شود.

هنگام استراحت ، انرژي مورد نياز بدن تقريبا" به طور برابري از تجزيه ي كربوهيدرات ها و چربي ها تأمين مي شود. پروتئين ها نقش مهمي در بدن بازي مي كنند ، علاوه بر اين كه در نقش آنزيم ها به واكنش هاي شيميايي كمك مي كنند ، در ترميم و ساخت بافت ها نقش اساسي را ايفا مي كنند. با اين همه ، سوخت و ساز آن ها انرژي كمي توليد مي كند . هنگام فعاليت هاي عضلاني شديد و كوتاه مدت ، براي توليد  ATP ، كربوهيدرات ها بيش تر مصرف مي شوند و بدن كم تر به چربي ها براي توليد انرژي متكي مي شود . در فعاليت هاي ورزشي طولاني و كم شدت تر كربوهيدرات ها و چربي ها براي تداوم تامين انرژي ، بيش تر به مصرف مي رسند.

كربوهيدرات

مقدار كربوهيدراتي كه در خلال فعاليت ورزشي صرف مي شود ، بستگي به دسترسي به كربوهيدرات و آمادگي عضله براي متابوليسم كربوهيدرات دارد. تمام كربوهيدرات ها سرانجام به گلوكز تبديل مي شود ( قند يك واحدي يا قند ساده ). گلوكز قند ساده اي است كه از طريق خون به تمام بافت هاي بدن انتقال مي يابد. تحت شرايط استراحت كربوهيدرات خورده شده در عضلات و كبد به صورت گليكوژن در مي آيد.

گليكوژن در سيتوپلاسم سلول عضلاني ذخيره مي شود ، تا اين كه سلول از آن براي تشكيل  ATP استفاده كند. گليكوژن ذخيره شده در كبد ، در صورت نياز به آن ، دوباره به گلوكز تبديل مي شود و سپس به همراه خون براي متابوليزه شده به بافت هاي فعال مي رسد. ذخاير گليكوژن عضله و كبد محدود است. به همين دليل هنگام فعاليت ورزشي طولاني و شديد تخليه مي شوند، مگر اين كه رژيم غذايي ورزشكار سرشار از كربوهيدرات باشد. بنابراين ، براي آن كه بتوانيم به طور دائم ذخيره كربوهيدرات بدن را تامين كنيم ، بازم است كه به مقداري زيادي به منابع غذايي نشاسته اي و قندي متكي باشيم . بدون خوردن كربوهيدرات كافي ، عضلات از عمده ترين منبع انرژي خود محروم مي شوند.

چربي

در واقع چربي ها بخش عمده اي از انرژي مورد نياز فعاليت هاي ورزشي كم شدت و دراز مدت را تامين مي كنند. ذخاير انرژي بدن به صورت چربي از لحاظ مقدار و انرژي بالقوه ، بسيار بيش تر از ذخاير كربوهيدرات است. در يك شخص ميانسال با وزن متوسط ، مقدار ذخيره چربي دو برابر همان شخص لاغر است. در صورتي كه مقدار ذخيره كربوهيدرات آن ها تقريبا" با هم برابر است .

اما ، چربي به راحتي در دسترس سلول براي متابوليسم قرار نمي گيرد ، زيرا ابتدا بايد از شكل پيچيده و مركب خود يعني ، تري گليسيريد به تركيبات ساده و اوليه خود يعني گليسرول و اسيدهاي چرب آزاد تبديل شود. اين تنها اسيدهاي چرب آزاد هستند كه براي تشكيل  ATP به مصرف مي رسند.

انرژي كه از تجزبه يك گرم چربي (۴/۹ كيلوكالري در هر گرم ) به دست مي آيد ، بيش تر از همان مقدار كربوهيدرات است (۱/۴ كيلوكالري در هر گرم ). با اين وجود ، سرعت آزاد شدن انرژي از چربي به قدري آهسته است كه نمي تواند تمام نياز به انرژي را در فعاليت عضلاني شديد برآورده كند.

چربي هاي ديگري كه در بدن هستند ، انرژي توليد نمي كنند . فسفوليپيدها جزو اصلي ساختمان تمام غشاء هاي سلولي هستند و در اطراف بعضي از رشته هاي عصبي بزرگ غلافي محافظ ايجاد مي كنند. استروئيدها علاوه بر آن كه در ساختمان غشاء سلولي يافت مي شوند ، در ساختن هورمون ها ، مانند استروژن و تستوسترون سهم شاياني دارند.

پروتئين

پروتئين ها هم به عنوان منبع كوچكي از انرژي مورد استفاده قرار مي گيرند ، ولي پروتئين هم بايد ابتدا به گلوكز تبديل شود. هنگام تخليه شديد انرژي و يا گرسنگي مفرط ، پروتئين مورد استفاده قرار مي گيرد تا از طريق توليد اسيدهاي چرب آزاد ، براي سلول منبع انرژي ايجاد كند. فرايندي كه طي آن پروتئين يا چربي به گلوكز تبديل مي شود ،« گلوكز نئوژنز» نام دارد . فرايند تبديل پروتئين به اسيدهاي چرب ،« ليپوژنز» نام دارد . پروتئين مي تواند ۵ تا ۱۰ درصد انرژي مورد نياز فعاليت هاي ورزشي دراز مدت را فراهم كند. فقط اسيدهاي آمينه پروتئين هستند كه براي توليد انرژي مورد استفاده قرار مي گيرند . هر گرم پروتئين ۱/۴ كيلو كالري انرژي آزاد مي كند.

ميزان آزاد شدن انرژي

براي آن كه انرژي آزاد مفيد واقع شود ، ميزان آزاد شدن آن از تركيب شيميايي بايد تحت كنترل قرار گيرد. مقدار انرژي آزاد شده تا حدودي از طريق انتخاب منبع اصلي سوخت مشخص مي شود. انتخاب مقدار زيادي از يك منبع سوخت خاص ، باعث مي شود كه سلول ها به آن منبع خيلي بيش تر متكي شوند تا منابع ديگر. چنين تاثيري در زمينه دسترسي به انرژي را«  اثر عمل جمعي » مي گويند.

ملكول پروتئيني ويژه اي به نام آنزيم ، ميزان رها شدن انرژي آزاد را كنترل مي كند. بسياري از اين آنزيم ها ،تجزيه (كاتابوليسم ) تركيب هاي شيميايي را تسهيل مي كنند.روشي كه آنزيم ها سبب تجزيه سريع تركيب هاي شيميايي مي شوند ، مانند « ساز و كار قفل و كليد »  است. با اين وجود ، بسياري از آنزيم ها هم پس از پيوستن به تركيب هاي شيميايي ، ساختارشان تغيير مي كند. اما ، مفهوم قفل و كليد الگوي جالبي ارائه مي دهد تا تعامل بين تركيب هاي انرژي زا ( مانند گلوكز ) و آنزيم هاي موثر در انتقال انرژي درون سلول را توضيح دهد. گرچه نام آنزيم ها نسبتا" پيچيده است ، ولي اغلب آن ها به پسوند آز ، ختم مي شوند. براي نمونه ، آنزيم مهمي كه در شكسته شدن ملكول ATP  و آزاد شدن انرژي ذخيره شده در آن نقش دارد ،« آدنوزين تري فسفاتاز» نام دارد.

منبع: فيزيولوژي ۵ استاد

چون يك ورزشكار جوان در حال رشد است بدن وي به مراقبت هاي خاصي نياز دارد كه ممكن است در مورد يك ورزشكار بالغ صادق نباشد. امروزه بيش از گذشته ورزش بخصوص ورزش هاي در حد رقابتي و قهرماني از سنين پايين تري شروع ميشوند. بچه ها در سنين مدرسه شروع به ورزش مي كنند و آن را تا سنين بالاتر ادامه مي دهند. يك ورزشكار جوان يك ورزشكار بالغ ولي با اندازه هاي كوچك شده نيست. تفاوت هاي زيادي بين بدن يك جوان و بدن يك فرد بالغ وجود دارد. مهمترين آن ها عبارتند از :

صفحات رشد استخوان در جوان هنوز بسته نشده است. اين صفحات رشد از استخوان ضعيف ترند و مشكلاتي كه در يك فرد بالغ ممكن است به علت يك كوبيدگي موضعي باشد در يك جوان ممكن است به علت شكستگي صفحه رشد ايجاد شده باشد.بدن جوان در حال رشد است. عضلات، تاندون ها و استخوان همگي رشد مي كنند. گاهي رشد اين عناصر با يكديگر هماهنگ نيست و بعضي از آن ها زودتر از ديگري رشد مي كنند و همين امر موجب مي شود در حين فعاليت هاي شديد بدني به بعضي از آن ها فشارهاي بيش از حدي وارد شود.دو ورزشكار جوان هم وزن ممكن است فقط بر اساس وزن يكسان با يكديگر قابل رقابت نباشند. وزن يكي ممكن است بيشتر به علت چربي باشد و ديگري به علت عضله.

بچه هاي هم كلاس كه معمولاً با هم بازي مي كنند ممكن است هم قد و اندازه نباشند و يا مهارتشان در انجام ورزشي كه انجام مي دهد يكسان نباشد. اين امر مي تواند موجب آسيب به آن ها در حين ورزش شود.آسيب هاي بدني در بچه هاي ورزشكار دبيرستاني به مراتب بيش از بچه هاي مدرسه است. بچه هاي دبيرستاني عضلات قوي تري دارند كه مي تواند صدمات بيشتري را در حين ورزش به بدن وارد كنند. مربي و والدين يك جوان ورزشكار بايد قبل از اينكه آسيب و درد به حدي برسد كه وي را از ادامه ورزش بازدارد متوجه آن شوند. آن ها بايد بدقت مراقب شروع علائمي مثل درد و لنگش خفيف باشند.

درد در ابتدا ممكن است خفيف بوده و خود ورزشكار هم به آن بي اهميت باشد ولي ضربات مكرر حين ورزش ممكن است مشكل را آنقدر زياد كند كه ورزشكار را مجبور كند ماه ها نيمكت نشين شود. پس قبل از شدت گرفتن علائم بايد به آن ها توجه كرد. علت بسياري آسيب هاي ورزشي در جوانان بخصوص آسيب هاي ناحيه زانو و آرنج به علت اعمال فشار و استرس هاي مكرر و با شدت زياد به عضله، تاندون، استخوان نابالغ است. مربي بايد نسبت به نرمش هاي بدنسازي ورزشكار اهميت زيادي بدهد. بايد با انجام نرمش هاي مناسب، عضلات، تاندون ها و استخوان ورزشكار را بتدريج و به آرامي توانا كرد تا بتوانند تحمل ضربات و استرس هاي وارده را داشته باشند.

بايد به آرامي قدرت عضلات، استقامت عضلات، انعطاف پذيري آنها و توانايي سيستم قلبي عروقي را بالا برد تا به بدن در حال رشد جوان صدمه اي وارد نشود. در صورت بروز آسيب هم، مربي بايد با انجام نرمش هاي بازپروري خاص بتواند ورزشكار را بتدريج و بدون اينكه آسيب بيشتري به او برسد به فعاليت ورزشي برگرداند. بر عهده والدين و مربي است كه حس اعتماد به نفس را در جوان بالا ببرند، به او ياد بدهند وقتي در مسابقه اي پيروز شد يا شكست خورد چگونه رفتار كند. نه ورزشكار و نه والدين و مربي او نبايد انتظاراتي فراتر ار توانايي وي از او داشته باشند وگرنه مي توانند مسبب آسيب هاي جدي به بدن او شوند.

آسيب هايي كه ممكن است به اندام هاي يك ورزشكار جوان وارد شود عبارتند از

كشيدگي ليگامان : اين آسيب ها حدود يك سوم كل آسيب هاي ورزشي جوانان راتشكيل ميدهد. كشيدگي ها به علت پارگي هاي ظريف در ليگامان ها ايجاد ميشود و ميتوانند موجب درد، تورم، محدوديت حركتي، لنگش و احساس ناپايداري مفصل شوند.

كشيدگي عضله و تاندون : اين دسته از آسيب ها هم به علت كشش بيش از حد به عضلات و تاندون هايي كه قابليت انعطاف كافي را ندارند در حين فعاليت هاي ورزشي به وجود مي آيد.

كوبيدگي و كبودي: شايع ترين آسيب ورزشي است. بايد با سرد كردن موضع، كمپرس كردن محل و استراحت در حالتي كه اندام بالا نگه داشته شده است آن را درمان كرد.

آسيب هاي ستون مهره : بيشتر در ورزش هاي ضربه اي و رزمي و شيرجه ديده مي شود.با تقويت عضلات ستون مهره و گردن مي توان احتمال اين آسيب ها را كاهش داد.

آسيب استخوان : بيشتر شكستگي ها در اندام ها ايجاد مي شوند. اين شكستگي ها معمولاٌ بدنبال برخود ورزشكاران به يكديگر يا برخود وسايل ورزشي يا بدنبال زمين خوردن ايجاد مي شوند. گاهي علت آسيب هاي استخواني در ورزشكار جوان ضربات خفيف ولي مكرر وارده به مفصل و اندام به علت روش غلط ورزش كردن است. شكستگي هاي استرسي از اين دسته اند. معمولاٌ تشخيص اين شكستگي ها هم مشكل است و ورزشكار ممكن است مدت ها ورزش را حتي با وجود درد ناشي از شكستگي ادامه دهد. نكته مهم اين است كه در بچه ها ممكن است آسيب يك ناحيه دردي ايجاد كند كه در محل ديگري احساس مي شود بطور مثال ممكن است درد زانو در ناحيه لگن احساس شود.

براي پيشگيري از بسياري از آسيب هاي ورزشي يك ورزشكار جوان بايد به نكات زير توجه كند

• قبل از شروع ورزش مطمئن باشيد كه در شرايط جسماني مناسبي براي انجام آن ورزش هستيد. بايد از قبل با انجام نرمش هاي بدنسازي مخصوص آن ورزش انعطاف پذيري اندام ها، قدرت عضلات، استقامت عضلات و چابكي حركات خود را متناسب با آن ورزش خاص آماده كنيد. نبايد انتظار داشته باشيد ورزش بدن شما را بسازد بلكه شما بايد بدن خود را آماده انجام آن ورزش كنيد.

• روش انجام دادن درست هر ورزش را ياد بگيريد.

• از وسايل استاندارد مخصوص آن ورزش استفاده كنيد.

• بايد بدانيد چطور به درستي از ابزارهاي ورزشي استفاده كنيد

• هميشه قبل از شروع ورزش خود را گرم كنيد

• وقتي خسته ايد يا درد داريد ورزش نكنيد.

• مربي متبحر به آماده سازي بدن شما كمك بسيار ميكند و شما را از بسياري خطرات ورزشي دور نگه ميدارد.

• هرگز از مكمل هاي غذايي و داروهاي بدنسازي خودسرانه استفاده نكنيد.

• نبايد هدف ورزشكار يا مربي وي برنده شدن در مسابقه ورزشي به هر قيمتي باشد. اين رفتار مي تواند فشارهاي شديدي را به وي وارد كرده و موجب آسيب وي شود